جایگاه اهل بیت در قرآن

جايگاه و نقش اهل‏بيت عليهم‏السلام در ترويج و توسعه فرهنگ قرآنى، به ويژه تفسير قرآن كريم، نقش كليدى و اساسى در تبيين حقايق قرآنى است. اين مهم، همزمان با نقش تأثيرگذار رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در تفسير آيات قرآن و تربيت مفسّرانى گران قدر از صحابه، از جمله حضرت على عليه‏السلام به عنوان صدرالمفسّرين و آگاه‏ترين اشخاص به ظاهر و باطن قرآن آغاز مى‏شود. على عليه‏السلام به عنوان يك شاگرد ويژه كه تمام مسائل وحى و شريعت را از رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم آموخته بود خود به تربيت مفسّران پرداخت و به گونه‏اى در فرهنگ و دانش آن عصر نفوذ نمود كه هيچ يك از صحابه، داراى هر دانش و منصبى كه بودند، خود را بى‏نياز از وى نمى‏ديدند. بزرگ‏ترين مفسّران صحابه پس از حضرت على عليه‏السلام مانند ابن عباس، ابن مسعود و اُبىّ بن كعب، به علم بى‏نظير آن حضرت اعتراف نموده‏اند بلكه در بسيارى از موارد، علم تفسير خود را وامدار ايشان مى‏دانند. ابن عباس مى‏گويد: «تمام آنچه را از تفسير فراگرفتم، از على بن ابى‏طالب عليه‏السلام است.»1

ابن مسعود با اتّصال معنوى و رابطه فكرى با على عليه‏السلام آموزه‏هاى خود را متأثّر از دانش و معلومات او مى‏داند و مى‏گويد: «من تفسير را از على عليه‏السلام برگرفتم و از او استفاده بردم و معلوماتم را بر او خواندم. بى‏شك على عليه‏السلام بهترين و دانشمندترين مردم پس از پيامبر خدا است.»
افزون بر آن، اين شيوه در خاندان امام على عليه‏السلام ادامه مى‏يابد. پيشوايان از اهل بيت عليهم‏السلام به افاضه علوم و گسترش فرهنگ قرآنى مى‏پردازند تا جايى كه حتّى حضرت زينب عليهاالسلام به بانوان در عصر خود قرآن و تفسير مى‏آموخت.
از آن جا كه «اهل‏بيت» مطابق روايات مفهومى گسترده دارد كه امامان معصوم عليهم‏السلام را نيز در بر مى‏گيرد، ائمّه اطهار عليهم‏السلام در توسعه فرهنگ قرآنى نقش‏هاى اساسى را ايفا كرده‏اند كه مهم‏ترين موارد آن عبارتند از:
1. نقش هدايتى و تربيتى در تفسير؛
2. تربيت مفسّر؛
3. بيان مبانى و اصول راهبردى؛
4. جلوگيرى از انحراف‏ها و كج انديشى‏ها در تفسير (كه از جمله مى‏توان به پديده جعل، اسرائيليات، تفسير به رأى، قياس و استحسانات اشاره نمود.)

برگرفته از سایتhttp://www.maarefquran.org